Payment Facilitator Nedir?
İnternet tabanlı alışverişlerinizde ödeme kısmına geldiğiniz zaman, bazen alışveriş yaptığınız site sizi kredi kartı bilgilerinizi girebilmeniz için başka bir platforma yönlendirir. Burada karşınıza çıkan formda kart bilgilerinizi girerek ödeme işleminizi tamamlamış olursunuz. Peki bu yöntemin e-ticaret kapsamında tanımı olan Payment Facilitator nedir?
Payment Facilitator, Türkçe karşılığı olarak ödeme aracı kuruluşu denilen internet üzerinde yaptığımız alışverişlerde kullanılan bir terimdir. Çevirisinden de anlaşılabileceği gibi belli bir hizmeti veren kurum ve kuruluşlar için kullanılmaktadır. Verilen bu hizmet de tam olarak verdiğimiz örneğe karşılık gelir.
Bahsettiğimiz Payment Facilitator kurumu, yaptığınız ödemeyi elektronik ortamda tamamen hızlı ve güvenilir bir şekilde alarak mağazaya iletir. Bunun sonucunda da alışverişiniz tamamlanmış olur. Bu açıdan hizmeti veren ödeme aracı kuruluşlar hem yapısal olarak hem de faaliyetleri gereği bir bankacılık kurumu olarak değerlendirilebilirler. Ancak asla tamamıyla bir banka değildirler. Vergi levhası olan tüzel firma ve kuruluşlara tahsilat işlemleri yaptıkları için ticari bir bankacılık faaliyetinde bulunurlar. Ödeme aracı kuruluşlarının da tüzel kişiler olması ve kanunlara göre de bu tüzel kişilerin anonim şirketler olması gerekir.
Payment Facilitator Nasıl Çalışırlar?
Ödeme aracı kuruluşların nasıl çalıştıklarını ve kazanç sağladıklarını merak edebilirsiniz. Sisteme göre ödeme aracı kuruluşlar, alıcı ve satıcı arasında yaptığı tahsilat işleminden kazanç sağlamaktadır. Bu anlamda gelir modelleri yapılan tahsilatın şekline göre belli bir oranda ödeme alma ya da hizmeti aylık veya yıllık şeklinde modelleyerek buna göre ücret alma şeklinde olabilir. Bu ve bunların kombinasyonları hariç bu şirketlerin başka bir şekilde gelir elde etmesi hukuken mümkün değildir. Bankalar gibi sadece belirttiğimiz hizmetleri yapacak şekilde kurulabilirler. Öyle ki, bu şirketlerin unvanları da kanunlarla belirlenir.
Ödeme Aracı Kuruluşları Güvenli midir?
Ülkemiz için ödeme aracı kuruluşları belli aralıklarla denetim ve akreditasyon işlemlerinden geçmektedirler. Yani herhangi bir prosedürü gerçekleştirmeden kafanıza göre bu işi yapmak için bir ödeme aracı kuruluşu kuramazsınız. Bununla ilgili bakmanız gereken hukuki metin anayasanın 6493 sayılı kanununda yer almaktadır. Buradaki kanun ve alt metinlerine bakıldığında kurduğunuz şirketin ödeme aracı kuruluşu görevi görebilmesi için faaliyet iznine ihtiyacı vardır. Bu izni elde edebilmek için de kapsamlı ve iyi hazırlanmış bir organizasyon şeması olmalıdır. Bununla birlikte işlemlerin güvenli bir şekilde işlediğini de belgelemek gerekmektedir.
Eskiden denetim ve faaliyet izni işlemlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yürütüyordu. Ancak Resmi Gazete’de yayınlanan kararla bu işlemlerin yürütülmesi görevi Merkez Bankası’na verilmiştir. Bu noktada bu kuruluşların güvenli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ödeme aracı kuruluşlar da aynı bankalar gibi şeffaf bir yapıda olmalıdır ve bu yüzden sürekli denetlenen bir şekilde işlem yaparlar. Bankaların da faaliyet izinlerini aynı kurumdan aldıklarını düşünürsek benzer güvenilirlikte olduklarını bile söyleyebiliriz.
Ödeme Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Nelerdir?
Ödeme aracı firma ve kuruluşların hizmet mantığından yazının başında kısaca bahsettik. Ancak sadece bu kadar basit bir hizmet alanları yoktur. Unutulmaması gereken nokta bu hizmetlerin hepsi için ayrı faaliyet izinleri alınması gerekebilir. Buna göre kuruluşların verdiği hizmetleri ve faaliyetleri maddeler halinde şu şekilde listeleyebiliriz:
- Online bir şekilde ödeme işlemleri sağlamak (Bunlar içerisinde WEB tabanlı ve mobil tabanlı ödeme hizmetleri bulunmaktadır.),
- Havale ve EFT şeklinde para transferleri yapmak,
- Fatura tahsilatları yapmak,
- Dolandırıcılığa karşı koruma hizmetleri sunmak,
- Ödeme noktaları kurmak,
- Kart bilgilerini saklama faaliyetleri sağlamak,
- Muhasebeleştirmeye ve raporlamaya yardımcı olacak araçlar sağlamak,
- Entegrasyon konusunda kolaylaştırıcı araçlar sağlamak.
Bunlara ek olarak, birçok ödeme aracı kuruluş aynı anda elektronik para kuruluşu hizmet iznini de bulundurduğu için fiziksel kart, bireysel vadesiz mevduat hesabı gibi bankacılık hizmetleri de sunmaktadırlar.
Ödeme Aracı Kuruluşların Avantajları Nelerdir?
Ödeme aracı kuruluşların hizmetleri aracılığı ile avantaj iddiası genel olarak elektronik ortamda yapılan ödemelerin kolaylaştırılması ve bu noktada kurulum maliyetlerinin çok az ya da hiç olmaması üzerinedir. Bu iddia yüzünden e-ticaret kuruluşları da banka ödeme servisleri yerine bu tür ödeme aracı kuruluşları tercih etme eğilimindedirler. Bunu kanıtlayacak şekilde piyasada kurulan ödeme aracı kuruluşların sayısı ve toplam ciro miktarları da hızlı bir şekilde artmaktadır. Bu noktada özellikle e-ticaret şirketlerinin bankalar yerine bu ödeme aracı kuruluşları tercih ettiği birçok verilerde görülmektedir.
Sunulan hizmetlerin sunduğu avantajlardan biri de satıcılara tahsilat kolaylığı sağlamasıdır. “Bu durum neden kolay olmalı?” diye sorabilirsiniz. Bildiğiniz gibi ülkemizde birçok banka var. Bu bankaların da ayrı olarak kredi ve banka kartları var. Satıcılar bu bankaların hepsinden tahsilat almak istediği durumda hepsi için farklı entegrasyon sistemleri hazırlamalı ve ayrı ayrı sözleşmeler imzalamalıdır. Bunun dışında ödeme senaryoları içerisinde birçok taksitlendirme ve kampanya türü de bu işlemin içerisine girmektedir. Ödeme aracı kuruluşlar satıcıların tüm bu karmaşadan kurtulmasını sağlıyor ve daha kolay uğraşsız bir şekilde tahsilat yapmalarını sağlıyor. Bu gibi avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Finansal açıdan düşük kurulum maliyetleri sunması,
- Yine finansal açıdan düşük tahsilat maliyetleri sunması,
- Entegrasyon sistemlerinin kolay olması,
- Hazır ödeme sayfaları, ödeme linkleri ve mobil uygulama gibi ödeme araçları sunması,
- Basit bir yapı ve kolay kurulum süreci sunması.
Sıkça Sorulan Sorular
Ülkemizde bu hizmeti veren kuruluşlar nelerdir?
Ülkemizde yasal olarak bu hizmeti veren birçok kuruluş vardır. Shopinext bu kuruluşlardan bir tanesidir.
Payment Gateway ile Payment Facilitator arasındaki fark nedir?
Payment Facilitator modelinde bir kuruluş gerekli işlemler sonucu ödeme kuruluşu unvanına sahip olur. Payment Gateway modelinde ise satıcı birden fazla bankayla anlaşarak sanal pos hizmeti almaktadır.
Shopinext Avantajları Nelerdir?
Shopinext ile iletişime geçerek, link ile ödeme alabilir, QR kod ile ödeme linki oluşturabilir ve ücretsiz e-ticaret sitesi açabilirsiniz.