Start Now
Blog 03/06/2021

Elektronik Veri Nedir?


Asıl adı Electronic Data Interchange yani EDI olan Türkçesi Elektronik Veri Değişimi olan iş belgelerinin normal bir şekilde şirket içindeki iletişimini sağlar. EDI'yi basitçe anlatmak gerekirse satın alınan siparişleri fatura yani kağıt üzerinden elektronik ortama taşımasıdır. Şirketler kağıt ile yaptıkları işleri otomatik hale getirerek, zamandan tasarruf ve insanın yapabileceği hatalardan kaçınmasını sağlıyor, böylece bir işten olabilecek zararı en aza düşürüyor.

Bu yapılan işlemeler bir şirketin bilgisayar uygulamasından bir başka şirketin bilgisayar uygulamasına doğrudan gider. EDI'nin standartları, bilgilerin yerini ve sırasını belge şeklinde belirler. Bu kolaylaşmış şekil sayesinde, kağıt belgeler gibi uzun ve zaman işlemler yerine EDI'yi kullanmak size saatler, günler hatta haftalar kazandırabilir. 

Günümüzde sektörler, satın alma faturalarını, teklif edilen fiyat listelerini, kredi başvurusu gibi bir çok şeyi EDI ile kullanırlar. Bu gibi kuruluşlar, çoğu zaman, tedarik zincirlerinin ve işletmeler arasındaki bağ olan (B2B) kullanarak sıklıkla mal ve hizmet alışverişi gerçekleştiren ticari ortaklardır.


Peki, Bir EDI Nasıl Çalışır?

EDI ile yapılan tüm işler EDI'nin koyduğu kurallar çerçevesin de çalışır. Verinin kaliteli olması için doğru yönetim şekillerinin olması çok büyük önem taşır. Bilgiler eksik ya da yanlış yerde olduğunda EDI doğru çalışmaz.

Standartlar EDI ile iletişimin temelini oluşturur. Bu standartları belirleyen kuruluşlar: ODET, Traceacoms, GS1, Peppol, Accredited Standart Committee X12 (ASCX12). Bu kuruluşlar EDI'nin standartlarını belirliyorlar.

EDI iletim temeli iki tanedir Bunlar:

  • Noktadan noktaya doğrudan bağlantılar: İnternet üzerinde aracı olamadan bilgisayardan bilgisayara yada sistemden sisteme, genellikle güvenli protokoller ile bağlantı sağlar.
  • Katma Değerli Ağ(VAN): Üçüncü bir ağ genellikle posta kutusu görevi gibi veri iletimini yönetir.

EDI internet iletim protokollerini Güvenli Dosya Aktarımı Protokolü (SFTP), Applicability, Statement ya da AS2, HTTPS tabanlı bir protokol gibi protokolleri içerir.

EDI veri ögeleri, göden ve alıcının kimliği gibi özel bilgileri içerir. Veri bölümleri bir den fazla ögeyi birleştirerek bunların anlamlarını arttırır. Zarflar değişik veri türlerini yapılandırır ve böylece gönderici ve alıcı arasında adres bilgilerini taşır. EDI belge akışı ya da mesaj akımı işlemlerini yürütmek için gelen ve giden departman adreslerine EDI mesaj bilgilerini açıklar.


EDI'nin Avantajları Nelerdir?

EDI bildiğimiz üzere kağıt üzerinde günlük hayatta yapmış olduğumuz sipariş faturalandırma gibi işleri dijital ortama taşır. Bu taşıma küçük bir iş gibi gözükse de aslında çok fazla yararı vardır. Bunlara örnek vermek gerekirse:

  • İnsan hata yapa bilen bir varlıktır, ancak bilgisayar ve makineler hata yapma olasılıkları yoktur
  • Zamandan tasarruf eder çünkü insan yorulabilir ve dinlenmeye ihtiyaç duyar ancak makine veya bilgisayarlar yorulmazlar.
  • Kaybolma riski daha azdır, çünkü yaptığınız işlemler dijital dünyaya taşındığı için bilgileri kaydeder ve kaybolma riskini en aza düşürürsünüz.